Η λεύκανση βασίζεται σε υπεροξείδιο υδρογόνου ή καρβαμιδίου που διαπερνούν σμάλτο/οδοντίνη και οξειδώνουν χρωμοφόρες ενώσεις, φωτίζοντας την απόχρωση. Συχνότερες παρενέργειες: παροδική υπερευαισθησία και ερεθισμός ούλων. Τη λεύκανση δέχονται μόνο φυσικά δόντια — όχι ρητίνες/πορσελάνες.
Αλήθεια: Σύγχρονες συστηματικές ανασκοπήσεις και network meta‑analyses δεν δείχνουν σταθερό πρόσθετο όφελος στο χρώμα από LED/laser σε σχέση με το ίδιο gel χωρίς φως· σε ορισμένα πρωτόκολλα, αυξάνεται και ο κίνδυνος ευαισθησίας. Άρα το κλειδί είναι το πρωτόκολλο και η συγκέντρωση, όχι το «σόου φωτός».
Αλήθεια: Τα κλινικά δεδομένα δείχνουν ότι όταν η λεύκανση γίνεται σωστά, οι επιδράσεις στο σμάλτο είναι ήπιες/παροδικές (π.χ. μικροσκλήρυνση) και αντιστρέψιμες με σάλιο/φθόριο/παράγοντες ρεμιν/CPP‑ACP. Υψηλές συγκεντρώσεις ή παρατεταμένη/λανθασμένη χρήση αυξάνουν κινδύνους.
Αλήθεια: Η λεύκανση δεν αλλάζει χρώμα σε σύνθετες ρητίνες/πορσελάνες· ενδέχεται μετά τη λεύκανση να απαιτηθεί αντικατάσταση ορατών αποκαταστάσεων για χρωματική εναρμόνιση. Επίσης, η λεύκανση μειώνει παροδικά την αντοχή συγκόλλησης σε σμάλτο/οδοντίνη· συνιστάται αναμονή ~2 εβδομάδων προ συγκόλλησης/όψεων.
Αλήθεια: Υπάρχει σταδιακή υποτροπή της απόχρωσης σε διάστημα μηνών· η διάρκεια επηρεάζεται από διατροφή/συνήθειες και το πρωτόκολλο. Η συντήρηση (π.χ. ήπιες «top‑up» εφαρμογές υπό οδηγίες και καλή στοματική υγιεινή) παρατείνει το αποτέλεσμα.
Αλήθεια: Τα OTC προϊόντα (strips, στυλό, οδοντόκρεμες) μπορούν να είναι αποτελεσματικά σε επιφανειακές δυσχρωμίες, αλλά παρουσιάζουν μεγαλύτερο κίνδυνο λανθασμένης χρήσης και ερεθισμού/ευαισθησίας. Ο οδοντίατρος παρέχει εξατομίκευση (screening, απομόνωση ούλων, σωστή δοσολογία) και συνεπώς προβλέψιμο αποτέλεσμα.
Αλήθεια: Υψηλότερες συγκεντρώσεις δεν εγγυώνται καλύτερο τελικό αποτέλεσμα, ενώ συχνά αυξάνουν την υπερευαισθησία. Επικαιροποιημένες μετα‑αναλύσεις δείχνουν συγκρίσιμη αποτελεσματικότητα μεταξύ in‑office και at‑home πρωτοκόλλων, με διαφοροποιήσεις κυρίως στην ευαισθησία.
Αλήθεια: Τα οικιακά LED kits δεν έχουν αποδείξει συνεπές πρόσθετο όφελος πέρα από το ίδιο λευκαντικό χωρίς φως· εστιάζουμε σε ασφαλές πρωτόκολλο και συμμόρφωση, όχι σε gadget.
Αλήθεια (ΕΕ/UK): Προϊόντα που περιέχουν/απελευθερώνουν H₂O₂ >0,1% έως ≤6% χρησιμοποιούνται μόνο με πρώτη χρήση/επίβλεψη οδοντιάτρου και δεν επιτρέπονται σε <18 ετών (εκτός αν είναι καθαρά για θεραπευτικό σκοπό). >6% για καλλυντική λεύκανση δεν επιτρέπεται
Αλήθεια: Η ευρωπαϊκή οδηγία απαιτεί κλινική εξέταση για να αποκλειστούν παράγοντες κινδύνου και να διασφαλιστεί η ορθή χρήση. Ο προ‑θεραπευτικός έλεγχος (τερηδόνα, ουλίτιδα, εκτεθειμένες ρίζες, ρωγμές, παλιές αποκαταστάσεις) προστατεύει από ανεπιθύμητα και βελτιώνει την προβλεψιμότητα.
Αλήθεια:
Αλήθεια: Παρότι η γενική οδοντιατρική φροντίδα θεωρείται ασφαλής στην εγκυμοσύνη, για αισθητικές/εκλεκτικές πράξεις όπως η λεύκανση λείπουν ισχυρά δεδομένα ασφάλειας· συχνά αναβάλλονται μέχρι μετά τον τοκετό/θηλασμό. Συζητήστε με οδοντίατρο/μαιευτήρα.
Αλήθεια: Η εσωτερική λεύκανση αφορά μη ζωτικά δόντια και είναι διαφορετική πράξη. Τα παλαιά θερμο‑καταλυτικά πρωτόκολλα με 30% H₂O₂ + θερμότητα συσχετίστηκαν με εξωτερική αυχενική απορρόφηση· σήμερα προτιμάται walking‑bleach με νaτριούχο περβορικό/νερό και αυχενικό φράγμα, που μειώνει τον κίνδυνο.
Οργανισμοί/Κατευθυντήριες/Νομοθεσία
American Dental Association (ADA) — Oral Health Topics: Whitening (μηχανισμός, παρενέργειες, τι λευκαίνει/τι όχι). Τελ. ενημ.: 16/08/2022.
EUR‑Lex — Council Directive 2011/84/EU (προϊόντα λεύκανσης >0,1% έως ≤6% H₂O₂: πρώτη χρήση/επίβλεψη από οδοντίατρο, όχι σε <18 για καλλυντικούς σκοπούς).
GDC (UK) — Position statement (η λεύκανση αποτελεί πράξη οδοντιατρικής· περιορισμοί συγκεντρώσεων/ηλικίας). ADA — Pregnancy (γενική οδοντιατρική φροντίδα ασφαλής· για εκλεκτικές πράξεις απαιτείται εξατομίκευση/συζήτηση λόγω έλλειψης δεδομένων).
Αποτελεσματικότητα/Σύγκριση πρωτοκόλλων
5) de Geus et al. (2016) Operative Dentistry — At‑home vs In‑office Bleaching (SR/MA: συγκρίσιμη αποτελεσματικότητα, διαφορές στην ευαισθησία).
6) Updated SR/MA (2024) Operative Dentistry — ανανέωση de Geus: σύγκριση αποτελεσματικότητας/ευαισθησίας μεταξύ at‑home & in‑office.
Φωτοενεργοποίηση
7) Network meta‑analysis (2019) Clin Oral Investigations — φως/laser μη σταθερό πρόσθετο όφελος, πιθανή αύξηση ευαισθησίας.
8) Network meta‑analysis (2022) Operative Dentistry — ευαισθησία με διάφορα συστήματα φωτοενεργοποίησης. Ασφάλεια Σμάλτου/Ρεμιν.
9) BMC Oral Health (2022) — 35% H₂O₂: επιδράσεις στη μικροσκλήρυνση και αποκατάσταση με ρεμιν/φθόριο.
